Ciepłe dni. Rozkoszne wylegiwanie się na trawie, wieczorne rozmowy na świeżym powietrzu, pikniki, wypady za miasto, spacer w głąb lasu… wszystkie te wspaniałe czynności, które karmią naszą duszę, rozluźniają napięte od stresu ciało, łączą z ziemią… wszystkie te przyjemności mają jeszcze drugie, mniej przyjemne oblicze.
Przebywanie na łonie natury oznacza również spotkanie z owadami i pajęczakami.
Z tych tysięcy gatunków małych istot szczególnie kleszcze i komary stały się przez nas niemile widziane.
Tyle, że one po prostu żyją swoim życiem. Zgodnie ze swoim ewolucyjnym profilem przetrwania. Zgodnie z tym jak nauczyły się reagować na środowisko, istnieć w nim.
Byłam pod ogromnym wrażeniem kiedy przyjrzałam się bliżej cyklom życiowym kleszcza czy komara. Niesamowite istoty!
Tylko hmmm….nie jest nam z nimi po drodze.
Więc zamiast denerwować się i kreować negatywną energię postanowiłam zmienić narrację. Bez strachu, bez syndromu ofiary, którą atakują te małe istoty.
Moje ciało- moja przestrzeń. Roztaczam wokół siebie rozkoszny dla mnie zapachowo, a dla nich zupełnie nieakceptowalny sygnał, żeby po prostu trzymały się odemnie i od mojej rodziny z daleka.
I takim sygnałem są właśnie olejki eteryczne. Ich wyrazisty, intensywny zapach odstrasza nie tylko kleszcze i komary, ale też większość muszek i innych stworzeń, dla których naturalny zapach naszych ciał może być zbyt przyciągający.
Lista olejków eterycznych, które odstraszają takie istotki jest dosyć długa, każdy z nich ma konkretne substancje aktywne działające na kleszcze i komary. Niektóre bardziej na kleszcze, inne na komary.
Badań naukowych nad olejkami eterycznymi jako naturalnymi repelentami jest sporo, chociaż większość z nich to badania in vitro (w laboratorium), brakuje badań in vivo (w naturalnym środowisku) chociaż takie też się zdarzają.
Najpierw przejdę do listy olejków, które działają na kleszcze i komary. Taka szybka lista dla osób, które potrzebują takich informacji “na już”. Późniejsza część tekstu to rozwinięcie tematu z linkami do badań naukowych i konkretnymi przepisami.
LISTA OLEJKÓW ETERYCZNYCH, KTÓRE DZIAŁAJĄ ODSTRASZAJĄCO NA KLESZCZE I KOMARY:
trawa cytrynowa
geranium
oregano
rozmaryn
mięta pieprzowa
drzewo herbaciane
lawenda
cytronella
cedr wirginijski
paczuli
eukaliptus cytrynowy
goździk
anyż
jałowiec
wetiwera
kurkuma
Nie wszystkie z tych olejków są bezpieczne dla dzieci. Przy mieszankach dodałam informację o tym jakie olejki można używać na dzieciach, a podstawy wiedzy o bezpieczeństwie olejków eterycznych przy dzieciach zawarłam w bezpłatnym e-booku AROMATERAPIA DLA DZIECI.
JAK STOSOWAĆ OLEJKI ETERYCZNE NA KLESZCZE I KOMARY?
Olejki z powyższej listy możesz użyć na kilka sposobów. Możesz zrobić SPRAY, ŻEL lub OLEJ na skórę z dodatkiem olejków eterycznych.
SPRAY
Oczywiście, aby stworzyć spray potrzebujesz butelki z atomizerem. Dostaniesz taką chociażby na allegro. Ja osobiście wybieram kosmetyki w szklanych butelkach i zostawiam je po zużyciu, żeby użyć ich potem do projektów DIY.
Jako bazę sprayu możesz wykorzystać kilka produktów. Możesz je mieszać ze sobą w różnych proporcjach, propozycję proporcji znajdziesz poniżej, ale zacznę od listy produktów w które warto się zaopatrzyć:
SPIRYTUS
Spirytus w wersji podręcznej chociaż mało ekonomicznej znajdziesz w każdym sklepie monopolowym- tak, chodzi o spirytus nie rektyfikowany lub po prostu czystą wódkę.
WODA DESTYLOWANA
Woda destylowana ma długi okres przydatności. Jest pozbawiona soli mineralnych oraz większości innych substancji ją zanieczyszczających. Jeśli tworzysz preparat, który zużyjesz w krótkim czasie możesz oczywiście użyć wody źródlanej. Wodę destylowaną kupisz na allegro/stacji benzynowej.
ŻEL
Jako bazę żelu możesz wykorzystać ŻEL ALOESOWY. Dostaniesz go w Hebe, Rossmannie. Warto zwrócić uwagę, żeby był to autentyczny żel bez dodatku wody z jak największą ilością aloesu w składzie i minimalną ilością sztucznych dodatków.
Ja lubię żel aloesowy HOLIKA do dostania w Hebe lub online.
OLEJ
Jako bazę oleju na skórę polecam olej jojoba, który szybko się wchłania, nie pozostawia tłustych plam. Wszystkie inne oleje bazowe (ze słodkich migdałów, kiełków pszenicy itp.) też się nadają, ale pamiętajcie, że mogą pozostawić tłuste plamy na ubraniu.
JAK STWORZYĆ REPELENT NA KLESZCZE/KOMARY?
Poniżej podaje kilka prostych przepisów, które znalazłam w najważniejszych szkołach aromaterapii:
TISSERAND INSTITUTE
Tisserand Institute to jedno z najbardziej wiarygodnych źródeł wiedzy o aromaterapii. W swoich pracach opierają się tylko na badaniach naukowych. Na stronie Tisserand Institute znalazłam dwie podstawowe mieszanki. Jedna na komary, druga na kleszcze.
Obie mieszanki zostały opracowane na podstawie badań i wieloletnich obserwacji. Według informacji z Tisserand Institute olejek z geranium jest numerem jeden w odstraszaniu kleszczy.
KLESZCZE
Tisserand proponuje stworzenie mieszanki na ubrania (spray) lub na skórę (żel).
MIESZANKA PODSTAWOWA OLEJKÓW:
2 partie geranium
2 partie cedr wirginijski
1 partia wetiwer
UWAGA! TA PODSTAWOWA MIESZANKA JEST BEZPIECZNA DLA DZIECI POWYŻEJ 2 ROKU ŻYCIA.
SPRAY NA UBRANIA/BUTY (nie na skórę)
25% ALKOHOLU
72% WODY DESTYLOWANEJ
3% MIESZANKI PODSTAWOWEJ OLEJKÓW
ŻEL NA SKÓRĘ
97,5% ŻEL ALOESOWY
2.5% MIESZANKI PODSTAWOWEJ OLEJKÓW
Preparat zużyj w ciągu kilku tygodni.
KOMARY
Olejki do dyfuzora najbardziej skuteczne według Tisserand Institute:
TRAWA CYTRYNOWA, GOŹDZIK (z pączków), KORA CYNAMONU
Wszystkie te olejki można stosować również na skórę w rozcieńczeniu, ale mogą być drażniące. ZDECYDOWANIE NIE POLECAM ICH U DZIECI.
Do aplikacji na skórę Tisserand Institute poleca olejki o równie silnym działaniu na komary, ale łagodniejsze dla skóry (chociaż moim zdaniem mięta pieprzowa też jest drażniąca):
10 % olejki KURKUMA, CYTRONELLA, MIĘTA PIEPRZOWA, EUKALIPTUS GLOBULUS/RADIATA
90% bazy twojego wyboru (olej kokosowy, oliwa z oliwek, olej jojoba)
UWAGA! Przy mieszankach dla dzieci zastąp miętę pieprzową olejkiem imbirowym.
JADE SHUTES
Jade Shutes była jedną z pierwszych aromaterapeutek popularyzującą wiedzę o olejkach eterycznych w USA ponad 30 lat temu. Obecnie jej szkoła nosi nazwę THE SCHOOL FOR AROMATIC STUDIES. O kleszczach stworzyła bardzo obszerny i wyczerpujący artykuł oparty na wielu badaniach naukowych.
KLESZCZE
Ze znanych i dostępnych olejków Jade Shutes wymienia:
- olejki, które zawierają w sobie takie składniki jak cytronellol i geraniol, które wykazują bardzo wysokie właściwości odstraszające kleszcze:
GERANIUM (wiele badań przeprowadzono potwierdzających jego skuteczność)
TRAWA CYTRYNOWA
PALMAROZA
- GREJPFRUT (którego składnik nootkaton również działa odstraszająco)
- olejki zawierające wysoką zawartość składnika jakim jest EUGENOL:
CYNAMON (który wręcz hamuje rozwój larwy kleszczy )
GOŹDZIK
BAZYLIA
LIŚĆ LAUROWY
SPRAY:
GREJPFRUT 15 kropli
GERANIUM 12 kropli
PACZULI/ DRZEWO SANDAŁOWE 7 kropli
Wlej tą mieszankę do butelki 50 ml z rozpylaczem. Uzupełnij to według twojego wyboru:
100% wodą destylowaną lub 50% wodą destylowaną / 50% wódką lub alkoholem etylowym.
Można używać na odzież i narażone na kleszcze obszary skóry. UWAGA! Olejki nie rozpuszczają się w wodzie, więc każdorazowo przed użyciem wstrząśnij porządnie buteleczką.
UWAGA 2- olejek grejpfrutowy należy do grupy olejków fototoksycznych. Oznacza to, że po nałożeniu na skórę w kontakcie ze słońcem może powodować podrażnienia lub nawet poparzenia. Dlatego według mnie ta mieszanka nie nadaje się do aplikacji na skórę. Ja ograniczyłabym się tylko do ubrań/butów.
KOMARY
Jako repelent na komary Jade Shutes poleca taką mieszankę:
- 20 kropli Paczuli
- 15 kropli Cedr wirginijski
- 15 kropli Trawa cytrynowa
- 10 kropli Geranium
- 15 kropli Mięta pieprzowa
- 50 ml destylowanej wody
Zmieszaj wszystkie składniki.
JAK UŻYWAĆ: Wymieszaj dobrze przed każdym użyciem. Spryskaj wszystkie części ciała narażone na kontakt z komarami. Powtarzaj co około 2-4 godziny.
ZAKOŃCZENIE
Powyższe przepisy na repelenty to propozycje od aromaterapeutów od których sama się uczę. Potraktuj je jednak jako inspirację, nie musi się wszystko sprawdzać co do kropli. Jeśli nie masz jakiegoś olejku zastąp go innym z listy.
Z mojego doświadczenia zapach potu, a może też inne czynniki wpływają na to, że dany człowiek staje się bardziej “widoczny” dla kleszczy i komarów niż inne osoby. Dany zapach skóry inaczej może miksować się z olejkami eterycznymi, więc jedne olejki mogą się u Ciebie dużo bardziej sprawdzić niż inne.
Warto też zwrócić uwagę na to, że w ciągu wiosny/lata możemy zużyć sporo takich repelentów. Warto zatem wybierać bardziej ekonomiczne olejki eteryczne.
Świetnie sprawdzą się chociażby cytronella, trawa cytrynowa czy mięta pieprzowa. Pamiętaj, że oprócz kleszczy i komarów również ty będziesz miała/miał aktywny kontakt z tym zapachem. Warto zatem postawić na zapachy, które lubisz i olejki dobrej jakości, które oprócz funkcji ochronnej będą miały również pozytywny wpływ na twój układ oddechowy i nerwowy.
Na instagramie @urulu_harmony_olejki na bieżąco dzielę się swoimi przepisami na repelenty i mieszankami, które mnie osobiście zachwycają.
Zapraszam.
p.s. Jeśli interesuje cię temat olejków eterycznych, które sprawdzają się w ochronie przed kleszczami psów zapraszam do mojego następnego artykułu KLESZCZE, PSY I OLEJKI ETERYCZNE.
BIBLIOGRAFIA
Tick Repellent – a research-based formulation key – Tisserand Institute
Ticked Off: Essential Oils for Pest Control | The School of Aromatic Studies
Benelli, Giovanni, and Roman Pavela. “Repellence of Essential Oils and Selected Compounds against Ticks-A Systematic Review.” Acta Tropica 179 (March 2018): 47–54. https://doi.org/10.1016/j.actatropica.2017.12.025.
CDC. “Lyme and Other Tickborne Diseases.” Centers for Disease Control and Prevention, April 12, 2018. https://www.cdc.gov/ticks/.
Clark, Laura. “How Halitosis Became a Medical Condition With a ‘Cure.’” Smithsonian. Accessed September 29, 2018. https://www.smithsonianmag.com/smart-news/marketing-campaign-invented-halitosis-180954082/.