Z poprzedniego artykułu, który możesz przeczytać TUTAJ wiemy już, że jako wsparcie przy infekcjach dróg oddechowych mamy dostępnych wiele olejków, które możemy zastosować. Warto jednak dowiedzieć się jakie składniki w nich zawarte wykazują te dobroczynne właściwości. O tym będzie dzisiejszy wpis.
Bogaty świat chemii olejkowej
Jak już zapewne wiecie składy olejków eterycznych bywają bardzo zróżnicowane, czasem nawet w obrębie jednego gatunku rośliny (tymianki występujące w różnych chemotypach – tymol, linalol, borneol, tujanol czy geraniol) czy w zależności od roku destylacji (lawenda destylowana w jednym roku może mieć 32% linalolu w składzie a w innym roku już tylko 22%). Mimo to, mają w swoim składzie dominujące substancje, które nadają im pożądane przez nas właściwości.
Omówię dziś dla Was 5 związków, które stanowią podstawę działania ostatnio omawianych olejków eterycznych.
Terpinen-4-ol w drzewie herbacianym
Terpinen-4-ol, inaczej zwany karwomentolem, to główny składnik olejku z drzewa herbacianego Melaleuca alternifolia, stanowiący do 48% jego składu. Ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, a jednocześnie jest łagodny dla skóry. Dodatkowo działa również przeciwpasożytniczo, co może być wykorzystywane w przypadku leczenia wszawicy i nużycy. Jednak o takich właściwościach olejku decyduje przede wszystkim połączenie wielu składników w nim zawartych (poza terpinenem również terpineol, afla- i gamma-terpinen), gdyż pojedyncze substancje zazwyczaj działają słabiej niż cały olejek. Szeroki zakres działania olejku z drzewa herbacianego i jego niska toksyczność sprawia, że warto go zatem włączyć na stałe do swojej aromaterapeutycznej apteczki.
Bibliografia:
Mentol w mięcie
Któż nie zna tego charakterystycznego, ostrego zapachu mięty pieprzowej. Ten szczególny aromat nadaje jej przede wszystkim mentol.
Jest on pozyskiwany na szeroką skalę dla przemysłu poprzez schłodzenie i wytrącanie kryształów mentolu z olejków eterycznych z mięty pieprzowej i innych zasobnych w ten związek gatunków mięt. Związek ten jest dobrze znany ze swojej zdolności do wywoływania uczucia chłodzenia, gdy jest wdychany, spożywany lub nanoszony na skórę poprzez oddziaływanie na receptory obecne w nabłonkach (m.in. TRP).
Mentol wykazuje działanie przeciwzapalne,przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze. Różne ekstrakty z mięty pieprzowej zawierają mentol jako główny składnik aktywny i od stuleci są stosowane jako tradycyjne leki na wiele dolegliwości, w tym infekcje, bezsenność i zespół jelita drażliwego, a także jako środek odstraszający owady. Nie dziwi zatem fakt, że olejek z mięty pieprzowej może stanowić dobre wsparcie przy infekcjach dróg oddechowych, takich jak grypa, przeziębienie, zapalenie zatok czy kaszel.
Według zaleceń Roberta Tisseranda stosowanie olejku z mięty pieprzowej w każdej formie jest odradzane u dzieci do 3 roku życia, natomiast w przypadku dzieci od 3 do 6 roku rekomenduje użycie na skórę w stężeniu 0,5% (1 kropla na 10 ml oleju) oraz dyfuzję. Warto również tutaj zaznaczyć, że liczne grono aromaterapeutów rekomenduje jednak użycie mięty dopiero od 6 roku życia.
Olejki zawierające mentol nie powinny być również stosowane przez osoby chore na fawizm i arytmię.
Bibliografia:
Tymol w tymianku
Tymianek o chemotypie tymolowym to jeden z najpopularniejszych olejków dostępnych na rynku. Od wieków był stosowany w medycynie tradycyjnej i wykazano, że ma liczne właściwości farmakologiczne, w tym przeciwutleniające, wychwytujące wolne rodniki, przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwskurczowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. To właśnie tymol sprawia, że ten olejek jest tak wszechstronny i skuteczny w swoim działaniu.
Ma on jednak potencjał wysoce drażniący, należy zachować dużą ostrożność przy jego stosowaniu. Moja szkoła aromaterapii zaleca maksymalne stężenie 1% do stosowania na skórę. Warto również odstąpić od użycia olejku tymiankowego w przypadku osób stosujących leki przeciwzakrzepowe, przed operacjami chirurgicznymi, porodem, z chorobą wrzodową, hemofilią lub innymi zaburzeniami krwawienia.
W przypadku aromaterapii dzieci większość aromaterapeutów rekomenduje stosowanie olejku tymiankowego o chemotypie linalol już od 7 miesiąca życia, jest on jednak bardzo drogi i trudno dostępny na rynku. Warto zatem tymolowy olejek tymiankowy wprowadzać w niewielkiej ilości najwcześniej od 2 roku życia dziecka mieszając go z innymi, łagodnymi olejkami. Świetnie do tego celu nada się lawenda.
Bibliografia:
Karwakrol w oregano
Ze względu na to, że karwakrol jest izomerem tymolu, ma on dokładnie takie same zalecenia dotyczące bezpieczeństwa stosowania.
Bibliografia:
Podsumowanie
Jak widzicie świat aromaterapii to bogactwo związków aktywnych o wielu właściwościach. Warto zgłębiać olejkową chemię, żeby móc podejmować bardziej świadome wybory zakupowe i bezpiecznie stosować olejki eteryczne w domowym zaciszu.
Artykuł dla Urulu napisała:
Klaudia Koczyk- jestem magistrem biotechnologii ze specjalizacją z mikrobiologii stosowanej, dyplomowaną fitoterapeutką, aromaterapeutką, terapeutką żywieniową. Od lat pracuję w branży farmaceutycznej w różnych jej obszarach. Od dziecka fascynował mnie świat roślin i piękno natury. 4 lata temu zaczęłam zgłębiać tematykę aromaterapii z powodu licznych problemów zdrowotnych. Od tego czasu intensywnie poszerzam swoją aromaterapeutyczną wiedzę w kanadyjskiej szkole Essence of Thyme. Regularnie uczestniczę również w innych zagranicznych szkoleniach (Tisserand Institute, Aromahead Institute, The School for Aromatic Studies) a także w tych organizowanych w Polsce (m. in. w Instytucie Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych). Moją pasją jest zgłębianie wiedzy z zakresu szeroko pojętej medycyny, farmacji, dietetyki i fitoterapii. W wolnych chwilach rozwijam się również w fotografii przyrodniczej oraz behawiorystyce psów i kotów.